Groeiende doelgroep:
de senior
Het aantal ouderen groeit de komende jaren snel. Daarmee vormen zij ook op de woningmarkt een doelgroep die in belang toeneemt. Hoe staat het met de woonwensen en verhuisplannen van deze mensen? Vastgoed Actueel zet de cijfers en feiten uit diverse recente onderzoeken op een rij.
Tekst • Elsie Schoorel
Bron: ANBO/Actiz
Het gros van de ouderen woont tot op zeer hoge leeftijd zelfstandig: in 2019 gold dit voor 92 procent van alle 75-plussers. Zo’n vijfentwintig jaar geleden gold dit nog voor zo’n 83 procent van hen.
Het aantal 75-plussers met een eigen woning verdubbelt tussen nu en 2035.
Er zijn 4,6 miljoen koopwoningen in Nederland. 525.000 daarvan zijn eigendom van 75-plussers. Van alle groepen woningeigenaren neemt het aandeel ouderen het sterkst toe. Tussen 2035 en 2040 hebben 75-plussers samen meer dan 1 miljoen woningen in bezit.
Senioren bezitten relatief veel vrijstaande woningen. Dit zijn vaak vooroorlogse woningen en jaren ’70 woningen. Ze bezitten bijna geen nieuwe woningen, gebouwd na 2010. Al die woningen komen allemaal op de markt wanneer de eigenaren overlijden. Op dit moment overlijden gemiddeld 100.000 ouderen per jaar; in 2040 zijn dat er 175.000.
Twee op de drie 55-plussers zeggen dat hun woning op dit moment (heel) geschikt is om in te blijven wonen bij gezondheids- of ouderdomsklachten, dus zonder het aanbrengen van nieuwe voorzieningen of aanpassingen. Ditzelfde geldt voor meer dan driekwart van de 75-plussers. Een op de drie 55-plussers oordeelt dat hun eigen woning op dit moment ongeschikt of niet zo geschikt is om te blijven wonen bij gezondheids- of leeftijdsklachten.
Twee op de drie 55-plussers zeggen dat hun woning op dit moment (heel) geschikt is om in te blijven wonen bij gezondheids- of ouderdomsklachten
Als de huidige woning in de toekomst (toch) niet geschikt blijkt te zijn om in te blijven wonen, zeggen 55-plussers vaker de voorkeur te geven aan het aanpassen van de woning dan aan verhuizen (35 procent tegen 25 procent). Het grootste deel (bijna 40 procent) weet nog niet wat ze in die situatie zouden doen.
Ruim de helft van de 55-plussers wil niet (meer) verhuizen, tenzij het niet anders kan. Van de 75-plussers wil bijna driekwart niet verhuizen.
Een op de drie 55-plussers en een op de zes 75-plussers wil nog wel verhuizen. De belangrijkste redenen zijn gezondheids- of ouderdomsklachten (genoemd door 50 procent van de 55-plussers) en een te grote woning (ongeveer 40 procent).
Een prettige eigen woning, gevolgd door een prettige woonbuurt zijn met achtereenvolgens 91 en 63 procent de meest genoemde redenen voor 55-plussers om niet te willen verhuizen. Ook de aanwezigheid van voorzieningen in de buurt wordt door relatief veel 55-plussers (42 procent) als reden genoemd.
Zes op de tien 55-plussers die nog willen verhuizen, hebben een voorkeur voor een flat of appartement. Ook seniorenwoningen zijn populair. Ruim de helft (55 procent) van de 55-plussers met verhuisplannen en bijna drie kwart (73 procent) van de 75-plussers zouden hiervoor kiezen.
Als zelfstandig wonen niet meer mogelijk is, voelen weinig 55-plussers ervoor om bij de (schoon)kinderen te gaan inwonen. Meer dan zeven op de tien 55-plussers met kinderen zijn hierover (zeer) negatief. Deze negatieve houding neemt toe met de leeftijd.
Circa 250.000 senioren willen verhuizen naar een seniorenwoning in hun buurt, maar relevant aanbod ontbreekt op veel plekken. Daardoor verhuizen ouderen vaak niet. In 1,2 miljoen woningen zijn preventieve aanpassingen nodig om 55-plussers langer zelfstandig in hun huis te laten wonen. De kosten van aanpassingen aan woningen, zodat mensen er goed oud kunnen worden, worden landelijk geraamd op ruim 13 miljard euro. Het zou al 7,5 miljard euro kosten om woningen aan te passen die al nabij voorzieningen voor ouderen liggen, zoals zorg, ondersteuning en toegankelijke horeca en winkelcentra. Daar komt nog 6 miljard bij om huizen geschikt te maken voor ouderen die willen verhuizen vanwege een gebrek aan zulke voorzieningen.
Bronnen: ‘Ouderen op de koopwoningmarkt’ (2019, Kadaster) CBS-onderzoek Belevingen, onder ruim 3.800 55-plussers (2019) Rapport Rabobank: ‘Kwart miljoen ouderenwoningen gevraagd, liefst in eigen buurt’ Onderzoek ANBO en Actiz, november 2019